Piekbelaster
Ruim een week geleden ging dan eindelijk de langverwachte website van minister van der Wal online. Daarop kun je dan als veehouder zelf kijken of je piekbelaster bent of niet.
In plaats van dat de overheid zelf een brief stuurt naar de betreffende 3000 bedrijven moet je dus zelf je gegevens invullen op een lastige en bij aanvang overbelaste site (AERIUS check). Wij hadden niet zo’n haast om te kijken, Evert wilde het eigenlijk helemaal niet doen, net als vele andere veehouders. Daarnaast verwachten we niet echt dat we piekbelaster zouden zijn, dat zijn alleen hele grote bedrijven die strak naast Natura 2000 gebieden zitten, toch?!
Tot ik afgelopen weekend een appje kreeg van een collega veehouder, hij had wel de moeite genomen de site in te vullen en niet verwacht piekbelaster te zijn, maar was het toch. ‘Of wij ook al gekeken hadden?’ Je schrikt je te pletter. Bij hem ging het om de uitstoot op de Veluwe. En wij zitten daar nog dichterbij dan hij.
We hebben toen ook de gegevens van ons bedrijf ingevuld en uit de berekening (Aerius) blijkt inderdaad dat ook wij piekbelaster zijn. Daarbij is het niet zo dat ons bedrijf veel NH3 uitstoot, maar dat we gewoon simpelweg te dicht bij de Veluwe zitten (tien kilometer). Dus dat hier waarschijnlijk het hele dorp en het volgende dorp en een groot deel van de Vallei alle veehouders piekbelaster zijn.
De term alleen al, piekbelaster, je krijgt een stempel alsof je een crimineel bent, topcrimineel zelfs. Maar je komt wel in aanmerking voor de woest aantrekkelijke regeling van minister van der Wal, als je tekent krijg je 120% van de waarde van je bedrijf. Maar wat is 120%? Ons bedrijf is prima voor ons maar de melkrobots zijn bijvoorbeeld al weer 10 jaar oud, het nieuwste gedeelte stal dus ook. En we willen helemaal niet stoppen.
Als veehouders wel voor de 120% gaan, wat soms best te begrijpen is (elke situatie is anders), krijg je er een beroepsverbod achteraan. Een beroepsverbod! Dat krijg je als arts bijvoorbeeld pas als je moedwillig verkeerde (fatale) beslissingen hebt genomen en dan herhaaldelijk.
Stel dus we gaan voor de 120% en blijven hier wonen mogen we geen vee meer houden? Ook geen schapen? Of hoeveel wel?
We gaan het niet doen, maar wat dan wel. Het staat vast dat we dus niet door kunnen gaan zoals we nu bezig zijn. En ik kan je vertellen dat dat zeer doet. Erg zeer.
Het voelt en is oneerlijk, al hebben dat soort gedachtes volgens Evert geen enkele zin. Bij mij werkt dat anders, ik kan niet meteen rationeel benaderen, ik ben boos, verdrietig, teleurgesteld alles tegelijk. En nee, ik ben niet al generaties lang op dit bedrijf, maar nog maar amper achttien jaar. En toch. Alles hebben we erin gestoken, veel tijd, veel geld, veel energie. Bloed, zweet en tranen.
Ik weet en besef ook dat gezondheid en eigen gezin veel belangrijker zijn. Maar niet ver erachteraan komt altijd de boerderij en nog specifieker de koeien. Dat maak je met 120% echt niet goed.
Altijd heb ik geloofd in ‘eerlijk duurt het langst’, maar nu niet meer. Het vertrouwen in de overheid is helemaal weg en het respect ervoor ook totaal. Als je familiebedrijven met een kleinere omvang dan gemiddeld gewoon lukraak van de kaart wil vegen omwille van een stikstofprobleem zo’n tien kilometer verderop… (Elders in het land kun je 1000 koeien op 1 hectare houden bij wijze van spreken en ben je nog geen piekbelaster, hier al met een relatief klein gezinsbedrijf). Een muggenscheet op een postzegel is al teveel. En ik heb niet de illusie dat het de natuur gaat helpen, misschien zelfs wel het tegendeel met alle vakantieparken en woningen die er gaan komen.
En wat de alternatieven voor ons zijn, dat is nog niet helemaal bekend, ja extensiveren, verplaatsen of innoveren, kies maar uit. Pas aan het eind van het jaar wordt duidelijke gemaakt wat die alternatieven precies inhouden. Zo blijft het nog even lekker spannend. Feit is dat ons bedrijf op slot zit. Zelfs al willen we iets, ik denk dat er geen bank is die een financiering verstrekt.
Voorlopig gaan we gewoon door en kijken straks wat de mogelijkheden zijn. Ondertussen is het angstvallig stil hier onder de boeren. Ik houd mijn hart vast en wacht het af, met een kras op mijn ziel erbij, dat wel.
